Trong bài viết này, chúng mình sẽ nói về một loài linh trưởng đang bị đe dọa ở mức toàn cầu: Voọc quần đùi trắng. Đây có lẽ là loài động vật có phần hơi xa lạ với các bạn phải không? Nghe cái tên quần đùi trắng có lẽ các bạn cũng đang tưởng tượng loài động vật này chắc là giống như đang mặc một cái quần đùi trắng phải không? Để biết có phải đúng như vậy hay không hãy cùng chúng mình đi tìm hiểu về loài động vật này có đặc điểm gì cũng như thực trạng nguy hiểm của loài này nhé!
VOỌC QUẦN ĐÙI TRẮNG
1. Giới thiệu
Voọc quần đùi trắng hay là voọc mông trắng (danh pháp khoa học: Trachypithecus delacouri) là một loài linh trưởng cỡ lớn thuộc họ Khỉ Cựu thế giới (Cercopithecidae), bộ Linh trưởng (Primates), đặc hữu của Việt Nam. Tại Việt Nam, voọc quần đùi trắng là loài đặc hữu quý hiếm, có tên trong "Sách Đỏ" của Việt Nam và thế giới; cần được bảo vệ. Đây là một trong năm loài linh trưởng đang bị đe dọa tuyệt chủng ở mức toàn cầu.
Voọc mông trắng phân bố chủ yếu ở rừng già, rừng nguyên sinh trên núi đá nhiều hang động. Hiện nay, voọc mông trắng chỉ còn tồn tại khoảng 300 cá thể ngoài tự nhiên, được tập trung bảo tồn ở: Vân Long (Ninh Bình) và Kim Bảng (Hà Nam).
Voọc mông trắng có trọng lượng cơ thể 8,1 – 9 kg; chiều dài đầu và thân 0,46 - 0,665 m. Trên đỉnh đầu có mào lông màu đen, có vệt lông trắng khá rộng hai bên má kéo dài lên phía trên vành tai. Chân có bộ lông màu đen. Vùng mông có lông màu trắng kéo dài tới tận gốc đuôi và đùi; chân tay dài. Đuôi dài hơn thân, lông đuôi màu đen. Thức ăn chủ yếu là chồi cây, lá và quả cây.
2. Thực trạng
“Hơn một nửa số tiểu quần thể voọc đang bị đe dọa nghiêm trọng bởi tình trạng săn bắn", Tilo Nadler, Giám đốc Trung tâm Cứu hộ linh trưởng nguy cấp (EPRC), thành lập 10 năm trước để thúc đẩy bảo tồn voọc mông trắng, nói, "Sự mất sinh cảnh và xé nhỏ các quần thể hiện có làm cho chúng càng dễ tuyệt chủng".
Tình trạng săn bắn diễn ra tại Kim Bảng (Hà Nam), các thợ săn hiểu rõ về khu rừng và hoạt động của Voọc mông trắng. Họ biết cả số lượng và phân bố của các đàn Voọc mông trắng trong rừng, thậm chí còn biết cả tập tính, chu kỳ kiếm ăn tại các khu vực và điểm ngủ của chúng. Đặc biệt, những thợ săn này rất giỏi trong việc tiếp cận Voọc mông trắng, nhất là các hang, vách ngủ của loài linh trưởng này.
Ngoài ra, theo ghi nhận của Báo Lao Động, chỉ tính trên địa bàn xã Thanh Sơn (huyện Kim Bảng, Hà Nam), đã có 7 doanh nghiệp khai thác đá hoạt động và ngày càng tiến sâu hơn vào vùng lõi của rừng, làm tăng sự đe dọa đối với loài Voọc mông trắng.
Việc các tiểu quần thể Voọc mông trắng chỉ có từ 2-17 cá thể, trung bình là 6-8 cá thể khiến cho khả năng hợp hôn trực hệ rất cao và vì thế, về di truyền, chất lượng giống nòi cũng có nguy cơ suy
3. Giải pháp
Về giải pháp cho những vấn đề trên, Tổ chức FAUNA & FLORA International (FFI) có thư gửi Thủ tướng Chính phủ kiến nghị về việc bảo tồn khẩn cấp loài voọc mông trắng tại rừng Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. Theo Văn bản số 6026/VPCP-KGVX về việc bảo tồn loài voọc mông trắng tại rừng Kim Bảng, Hà Nam, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc giao UBND tỉnh Hà Nam khẩn trương chỉ đạo tổ chức áp dụng các biện pháp cấp bách bảo vệ quần thể voọc mông trắng tại sinh cảnh sống tự nhiên trên địa bàn theo kế hoạch hành động khẩn cấp bảo tồn các loài sinh trưởng ở Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 628 QĐ-TTg ngày 10/5/2017. Khẩn trương thành lập khu bảo tồn thiên nhiên đối với loài vật này.
Ngoài ra, việc khoanh vùng các thợ săn và tổ chức tuyên truyền pháp luật bảo vệ rừng, bảo vệ động thực vật quý hiếm là hết sức cần thiết. Bên cạnh đó, việc ngăn chặn suy giảm diện tích rừng hay diện tích sinh cảnh, nhất là nạn khai thác đá, xâm lấn để trồng trọt và chăn nuôi cũng rất quan trọng.
Các nhà bảo tồn nhất trí cho rằng hàng loạt biện pháp bảo tồn cần cấp thiết thực hiện. "Thực hiện các biện pháp kiểm soát súng và kiểm soát tình trạng buôn bán tràn lan động vật hoang dã làm thức ăn và dược phẩm là đặc biệt cần thiết”, báo cáo kiến nghị.
Các chiến dịch tuyên truyền giáo dục cần tiến hành nhằm nâng cao nhận thức về tình trạng nguy cấp và mục tiêu bảo tồn của loài này cho các cấp chính quyền địa phương và cộng đồng dân cư trong khu vực. Cần tiến hành thực thi nghiêm khắc hơn các chế tài về bảo vệ rừng, chống săn bắn và xử lý nghiêm những người vi phạm.
Từ những chia sẻ về kiến thức cũng như giải pháp bảo vệ loài động vật này, mình mong rằng mọi người sẽ phần nào hiểu hơn về loài động vật này và cùng tham gia bảo vệ chúng nhé!
Hãy cùng XA-nh giúp loài động vật xinh đẹp này được tồn tại với chúng ta nhé.